Pedagogisch en educatief project

Goedgekeurd door de gemeenteraad vormen de pedagogische en educatieve projecten de basis van onze educatieve activiteiten.

Het pedagogisch project van het basis- en secundair onderwijs van de Stad Brussel 

Met respect voor de geldende wetgeving en in het bijzonder voor het Decreet basisonderwijs van 25 februari 1997 en het Besluit van de Vlaamse Regering houdende de codificatie betreffende het secundair onderwijs van 17 december 2010 die de prioritaire taken van het basis- en secundair onderwijs bepalen en de structuren vastleggen die het mogelijk maken deze taken uit te voeren, bepaalt dit pedagogisch project de pedagogisch-didactische principes die het pedagogisch project van de Stad Brussel concretiseren. 

Visie 

Het Brussels onderwijs ondersteunt leerlingen bij het uitbouwen van hun persoonlijk leven en hun later functioneren in onze multiculturele en democratische samenleving. Ons onderwijs stimuleert de totale ontwikkeling en houdt in haar onderwijs rekening met verschillen tussen leerlingen op vlak van persoonlijkheid, interesses en talenten, voorkennis, achtergrond… Het onderwijs draagt ertoe bij dat kinderen hun wereld beter leren begrijpen, vaardig worden om ermee om te gaan en een positieve houding ontwikkelen. 

Dit pedagogisch project ondersteunt leerlingen tijdens hun schoolloopbaan en legt tevens de focus op wereldburgerschap. Dit heeft de algehele ontwikkeling van elke leerling tot doel. Op die manier worden ze verantwoordelijke en autonome burgers met het nodige zelfvertrouwen en respect. 

We zetten onze leerlingen aan tot:

  • openheid en het hebben van ruime opvattingen waarbij ze openstaan voor diverse meningen, denkbeelden, ideeën…, 
  • het aannemen van een onderzoekende houding, 
  • creativiteit en originaliteit en het durven experimenteren en exploreren. 

Ons onderwijs past binnen het concept van humanisme en vrij onderzoek. Het promoot keuzevrijheid en is gericht op wetenschap. We hechten belang aan het ontwikkelen van kritische zin en mondigheid, tolerantie en verantwoordelijkheid. 

Het onderwijs van de Stad Brussel wil de gelijkheid van kansen voor alle leerlingen garanderen en voorziet daarvoor de nodige middelen. 

Onze schoolteams engageren zich om de leerlingen competenties aan te leren die ze nodig hebben om levenslang te leren en een actieve bijdrage te leveren aan het economische, sociale en culturele leven. Onze schoolteams dragen bij tot de ontwikkeling van een democratische, solidaire, pluralistische, tolerante en rechtvaardige maatschappij. 

Met ons onderwijs willen we onze leerlingen voorbereiden op de uitdagingen van de 21ste eeuw. 

Ambitie 

Het leren van kinderen staat centraal. Bij het realiseren van doelen houden we rekening met de beginsituatie van leerlingen, alsook met hun leer- en leefomgeving. Hun ervaringen binnenbrengen en verder verbreden en verdiepen, worden gekoppeld aan het leren op school zodat wat op school verworven wordt betekenis krijgt in de wereld. Hierbij is voldoende aandacht voor een brede en harmonische vorming waarbij alle leergebieden en de totale ontwikkeling aan bod komen. Vanuit betekenisvolle taken werken we een boeiende leeromgeving uit en zorgen we voor samenwerking binnen de schoolteams om horizontale samenhang te creëren doorheen de vakken en over de leerjaren heen. We zorgen voor een evenwicht tussen haalbare en uitdagende doelen zodat leerlingen succes kunnen ervaren, gemotiveerd blijven én uitgedaagd worden. Doelen worden helder gecommuniceerd zodat ouders en leerlingen weten wat er verwacht wordt en welke criteria worden gehanteerd. Op die manier kunnen leerlingen groeien in eigenaar worden van hun leerproces. 

We hechten er veel belang aan dat ons onderwijs een positief en stimulerend school- en klasklimaat creëert en positief omgaat met diversiteit. We kiezen voor actief leren waarbij samenhang wordt gezocht tussen de leerinhouden en leeractiviteiten en waarbij de leeromgeving bijdraagt tot het behalen van vooropgestelde doelen. 

De leerlingen worden goed opgevolgd en het schoolteam werkt passende ondersteuning uit waar nodig. De school begeleidt het leren en studeren, de leerloopbaan, het psychisch en sociaal functioneren en het fysiek welzijn en biedt ondersteuning met veel aandacht voor gelijke kansen. Waar nodig werkt het schoolteam samen met het centrum voor leerlingenbegeleiding (CLB), de pedagogische begeleidingsdienst en/of het leersteuncentrum om samen met de leerling en de ouders een nog meer op maat aangepast traject voor leerlingen aan te bieden. 

Specifiek voor onze leerlingen waar we kansen willen bevorderen zetten we in op:

  • zelfconceptualisering, het ontdekken van talenten, een positief zelfbeeld, zelfkennis, 
  • horizonverruiming, proeven van een breed aanbod cultuur en sport, 
  • taalvaardigheid, begrijpen en begrepen worden in diverse contexten, 
  • keuzebekwaamheid, uittekenen van sterke leerloopbanen met zicht op eigen sterktes, 
  • leren en studeren, expliciet begeleiden van leercompetenties, 
  • samenhorigheid, sociale relaties leren aangaan en leren omgaan met conflicten, 
  • executieve functies, complexe denkvaardigheden aanleren, 
  • kritische zin en formuleren van een goed onderbouwde eigen mening i.f.v. media, diversiteit, wetenschap… 
  • artistieke expressie, cultureel bewustzijn en culturele expressie, 
  • onderzoekend leren, op maat van leerlingen wetenschappelijk onderzoek voeren, 
  • ondernemingszin, initiatief durven nemen, 
  • financiële competenties, leren omgaan met geld en het beheren van een eigen budget, 
  • duurzaamheid, keuzes leren maken die goed zijn voor natuur, omgeving en klimaat. 

De schoolloopbaan 

Ons onderwijs streeft naar maximale leerwinst bij alle leerlingen en stimuleert de studievoortgang van alle leerlingen. We zetten in op betrokkenheid van ouders bij het leerproces van hun kind en streven naar welbevinden en tevredenheid bij alle betrokkenen. Ons onderwijs beoogt persoonlijkheidsontwikkeling, deelname aan vervolgonderwijs en/of arbeidsmarkt en aan alle facetten van de samenleving. Daarbij streven we naar levenslang leren en naar brede en duurzame competenties om in een snel veranderende maatschappij. 

Basisonderwijs 

Kinderen leren en ontwikkelen voortdurend, door te spelen, te bewegen, te ontdekken, te exploreren, door sociale contacten te leggen en in gesprek te gaan met anderen. Vanaf de kleuterschool stimuleren we de totale ontwikkeling van het kind door maximaal kansen te creëren en het kind te ondersteunen om deze kansen optimaal te benutten. 

We zetten in op interesses van kinderen en stimuleren om systematisch hun wereld verder te ontdekken en te exploreren. Een sterke schoolloopbaan ontwikkelen, start al vanaf de eerste dag door in te zetten op belangrijke pedagogisch-didactische principes en in te zetten op een brede ontwikkeling. De ouders en de kinderen zelf zijn hier belangrijke partners. 

We schenken veel aandacht aan interactie en het ontdekken van talenten zodat kinderen deze maximaal kunnen ontplooien in een veilige omgeving. We stimuleren kinderen om initiatief te nemen, gemotiveerd te zijn en positief naar zichzelf te kijken zodat kinderen zich breed en harmonisch kunnen ontwikkelen. 

We zetten in op een warme sfeer zodat kinderen zich emotioneel veilig voelen. Geborgenheid, duidelijkheid, structuur en voorspelbaarheid, erkenning en bevestiging vinden we belangrijk alsook de relatie met de leraar en de kinderen onderling. Bij ons aanbod houden we rekening met de leef- en belevingswereld van kinderen en breiden deze bewust uit. Het aanbod is doelgericht en evenwichtig en richt zich op alle aspecten van de ontwikkeling. De kinderen zijn actief bezig met betekenisvolle taken en worden uitgedaagd om te exploreren en te experimenteren. 

Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. De school begeleidt, stimuleert, stuurt en ondersteunt het leerproces. Op termijn stimuleren we kinderen om hun eigen leerproces in handen te nemen en zelfsturend met verantwoordelijkheid aan de slag te gaan. 

In de kleuterschool streven we de ontwikkelingsdoelen vanuit de overheid na. Voor de evaluatie kijken we breed naar kinderen, vorderingen nemen we mee om kinderen waar nodig uit te dagen of te versterken. 

De overgang van kleuter naar lager houden we bewust zo zacht mogelijk. Vanuit overleg en gestoeld op een brede kijk op de ontwikkeling van kinderen, gaan we in overleg met alle betrokkenen om de schoolloopbaan verder vorm te geven. Kleuters gaan op verkenning in de lager school en leren elkaar vooraf kennen om de stap zo klein mogelijk te maken. 

Vanuit wetenschappelijk onderbouwde voorspellers sturen we doelgericht het aanbod en de leeromgeving bij om kinderen te ondersteunen waar nodig. We zijn transparant en objectief bij het geven van een onderbouwd en kansrijk advies bij de overgang van kleuter naar lager. 

Daar er grote verschillen zijn tussen kinderen kan de lagere school er niet van uitgaan dat alle kleuters de ontwikkelingsdoelen hebben bereikt. De lagere school zal dan ook de beginsituatie als startpunt nemen voor haar onderwijs en waar nodig verder werken aan de doelen van de kleuterschool. 

De lagere school spant zich verder in en draagt bij tot de ontwikkeling van het zelfbeeld, de motivatie en het initiatief van leerlingen. De algemene ontwikkeling zoals samenwerking, probleemoplossend denken, creativiteit… wordt gestimuleerd. Via de eindtermen werkt de lagere school ook aan de specifieke ontwikkeling. Hierbij komen eveneens vier basisprincipes aan bod: een brede, harmonische vorming, actief leren, zorgbreedte en samenhang. Deze principes worden ingezet om de leerlingen zover als mogelijk te brengen in hun interesses, talenten alsook te versterken in hun minder sterke punten. 

De overgang van lager naar secundair onderwijs wordt goed voorbereid en verkend. De leerlingen krijgen inzicht in het aanbod en de werking van secundaire scholen en er worden gezamenlijke initiatieven uitgewerkt. 

We sporen ouders aan om de BASO-fiche door te geven aan de secundaire school om de overgang goed te laten verlopen. 

Secundair onderwijs 

We staan voor een brede eerste graad met een A-stroom en een B-stroom waar leerlingen nog volop kunnen verkennen en proeven van de diverse mogelijkheden uit het secundair onderwijs en ervaren welke studierichtingen het beste aansluiten bij hun mogelijkheden, interesses en talenten. We gaan in gesprek over hun dromen en werken actief mee om deze zo goed als mogelijk mee waar te maken. Ook hier zijn ouders en de leerlingen zelf belangrijke partners. We kiezen bewust voor een kansrijke oriëntering waarbij we zo min als mogelijk schoolloopbanen verengen en zoveel als mogelijk alle deuren naar de toekomst openhouden. We vertragen zo beperkt mogelijk de schoolloopbanen van de leerlingen. C-attesten worden in het eerste jaar slechts uitzonderlijk gegeven. Daar de basisopties gericht zijn op oriëntering, beperken we ook daar bij voorkeur niet en geven we leerlingen alle kansen om te proeven van het aanbod. 

We investeren in zelfkennis en verantwoordelijkheid zodat leerlingen en ouders doordachte keuzes kunnen maken en leerlingen op hun plek terechtkomen. 

Elke keuze is onderbouwd en transparant gecommuniceerd zodat er geen verrassingen zijn bij rapportering, adviezen, oriëntering en attestering. 

Vanaf de tweede graad stromen de leerlingen door in drie finaliteiten: 

  • Doorstroom: bereidt voor op vervolgonderwijs 
  • Dubbele finaliteit: bereidt voor op vervolgonderwijs en de arbeidsmarkt 
  • Arbeidsmarktgericht: bereidt voor op de arbeidsmarkt. 

De tweede graad biedt een meer specifieke inhoud aan binnen acht domeinen: 

  • Taal en Cultuur 
  • STEM 
  • Kunst en Creatie 
  • Land- en Tuinbouw 
  • Economie en Organisatie 
  • Maatschappij en Welzijn 
  • Sport 
  • Voeding en Horeca 

We zetten bij graad overgangen volop in om met leerlingen hun schoolloopbaan goed voor te bereiden zodat zij terecht komen in de richting die aansluit bij hun mogelijkheden en interesses. We hechten er veel belang aan om leerlingen gekwalificeerd te laten uitstromen. 

We stimuleren jongeren om door te stromen en proberen schoolloopbanen zo weinig mogelijk te vertragen en overzitten te vermijden. Ook veel schoolwissels en veranderen van studierichting zijn voorspellers voor ongekwalificeerde uitstroom, we zetten dan ook volop in om leerlingen zo goed als mogelijk in een richting te laten doorstromen die goed bij hen aansluit. De leerlingen krijgen kansen om te snuffelen in diverse opleidingen. 

De overgang naar arbeidsmarkt en/of vervolgonderwijs wordt eveneens zorgvuldig voorbereid en begeleid. We onderhouden contacten met hogescholen, universiteiten, sectoren, VDAB, bedrijven… en participeren aan openlesdagen, studie-informatiedagen (SID-in), jobbeurzen. Op die manier willen we leerlingen ondersteunen bij het maken van goede keuzes, te exploreren en onderzoeken welke opleiding, werk of bedrijf het best bij hen past. We stimuleren de leerlingen in hun wetenschappelijk, sociaal en economisch leven. 

Waar is het onderwijs van de Stad Brussel sterk in? 

Volgende competenties komen uitgebreid aan bod: 

1. Competenties in het Nederlands en andere talen

Meertaligheid is een kracht. In een multiculturele wereld waar mobiliteit en internationale contacten de norm zijn, is een goeie communicatie belangrijk voor iedereen, het bevordert verdraagzaamheid en wederzijds begrip. 

Elke taal die we spreken, is een meerwaarde. Taal is een element van onze identiteit, het erkennen van de thuistaal heeft dan ook te maken met het aanvaarden van de persoon zoals hij/zij is. 

Nederlands is onze verbindings- en leertaal. Het Nederlands is een belangrijke taal die ons verbindt met de wereld, de school, onze leefomgeving. In de school is het niet alleen de verbindingstaal, maar ook de instructietaal. Het Nederlands verbindt ons dus niet alleen met mensen, maar ook met kennis en inzichten. We verwachten van leerlingen dat ze op school Nederlands gebruiken en we respecteren de diverse thuistalen van onze leerlingen. 

We zetten vanaf jonge leeftijd in op andere talen. De sensitiviteit om talen aan te leren en de meertalige attitude zijn steigers waarop het verdere leren en integratie als wereldburger gestoeld zijn. De kennis van diverse talen bevordert immers openheid naar anderen toe, tolerantie, intellectuele nieuwsgierigheid en kritische zin. Door talen een plaats te geven in alle vakken leren leerlingen hun persoonlijkheid optimaal ontwikkelen, de socioculturele (literatuur, traditie, kunst, folklore, levenswijze …) en sociolinguïstische aspecten beter begrijpen (gedrag en houding, intonatie, variaties in woordenschat). Door een vreemde taal aan te leren, krijgen leerlingen verantwoordelijkheidszin in de maatschappij en leren om geleidelijk aan zelfstandig te worden.

Meertaligheid in combinatie met tolerantie is de hoeksteen van een duurzame samenleving in een multiculturele maatschappij met ontelbaar veel facetten. 

In dat opzicht geven de scholen een bevoorrechte plaats aan taalonderwijs, maar ook aan alle projecten die leerlingen helpen om andere talen en culturen te ontdekken. Talen komen in alle lessen aan bod. 

2. Digitale competenties 

De scholen van stad Brussel integreren ICT in de dagdagelijkse lespraktijk binnen krachtige leeromgevingen met oog op nieuwe onderwijstechnologie én kritisch media gebruik. De schoolteams geven ICT dus structureel een plaats in de klaspraktijk. ICT wordt ingezet als middel om leerdoelen te bereiken. ICT kan tevens ingezet worden voor extra ondersteuning bij differentiatie en begeleiding op maat, inoefening, hoekenwerk, het ontwikkelen van leerstrategieën in verschillende contexten en begeleid zelfstandig werken. 

ICT wordt niet ingezet als beloning voor leerlingen die sneller klaar zijn. Ieder kind krijgt gelijke ICT kansen. De school zet in op e-inclusie en biedt alle leerlingen extra digitale oefenkansen. Bovendien wordt ICT ingezet om de interesse voor wetenschap en nieuwe technologieën te prikkelen. ICT biedt ook kansen voor de organisatie van gemeenschappelijke projecten en de bevordering van samenwerkingen en participatie tussen leerlingen, ouders en het schoolteam. 

Onze scholen benutten de vele leerkansen die ICT biedt, bij het gebruik van ICT is steeds oog voor privacy en het kritisch denken. Onze leerlingen leren navigeren in de multimediale wereld als vaardige technici, verstandige humanisten én kritische en oordeelkundige burgers. 

ICT-integratie in de klas kan maar effectief zijn als aan de randvoorwaarden wordt voldaan. Daarom wordt in de eerste plaats ingezet op: 

  • infrastructuur (hardware, software én toegang tot het netwerk) voorzien van hoogwaardig, flexibel, gebruiksvriendelijk en duurzaam materiaal met oog voor gelijke kansen; 
  • het kwalificeren van het onderwijzend personeel en ondersteunende diensten zodat ICT materiaal zowel pedagogisch als technisch benut kan worden in de klas. 
3. Lichamelijke en geestelijke gezondheid – brede gezondheidscompetenties 

Als schoolbestuur voelen we ons mee verantwoordelijk voor de gezonde levensstijl van kinderen en jongeren en stimuleren we de gezondheidscompetenties van onze leerlingen. We hechten belang aan welbevinden en gezondheid en promoten en bevorderen diverse aspecten zoals beweging en sport, gezonde voeding, mentaal welzijn, seksuele en relationele vorming, weerbaarheid, omgaan met diverse vormen van verslaving, verkeersveiligheid, EHBO… We werken samen met diverse organisaties die ons kunnen ondersteunen in diverse gezondheidsinitiatieven. 

De school is een plek om preventief te leren omgaan met zorgen van morgen. We reiken onze leerlingen instrumenten aan om in de toekomst te leren omgaan met stress, dingen waar ze mee bezig zijn en die hen zorgen baren, het bespreekbaar maken van diverse onderwerpen. Daarnaast maken we tijd en ruimte vrij voor het zoeken naar en aanbieden van mogelijk oplossingen. Een open klassfeer en een veilig en warm schoolklimaat ondersteunt openheid en vertrouwen. 

Bovendien zal alles in het werk gesteld worden om de ontplooiing en het welzijn van de leerlingen én de pedagogische teams te bevorderen, door specifieke aandacht te besteden aan de kwaliteit van de voorzieningen en de manier waarop iedereen met zichzelf en met anderen omgaat. 

4. Aanvaarding van en respect voor diversiteit – burgerschapscompetenties 

De scholen van stad Brussel besteden extra aandacht aan onderwerpen als identiteit, diversiteit, multiculturaliteit, participatie, dialoog, politiek en democratische principes. 

De school en de klas zijn een ideale omgeving om burgerschapscompetenties te verwerven. Door in gesprek en in interactie te gaan leren onze leerlingen een mening te onderbouwen en respectvol en constructief om te gaan met elkaar. Door mee na te denken over regels en afspraken, organiseren van activiteiten, samenwerking, schoolfeest of laatste 100 dagen, wordt de school zelf een democratische leeromgeving als oefenplaats voor het samenleven. Ook het opnemen van een engagement in onze samenleving, zoals elkaar helpen bij huiswerk, vrijwilligerswerk, actief zijn in een vereniging en duurzaam omgaan met ons milieu, zijn onderdelen van burgerschap. 

Kennis verwerven over de werking van ons politieke systeem en de basisprincipes van de democratische rechtsstaat, is een onontbeerlijk onderdeel van burgerschap. Burgerschapseducatie stelt leerlingen in staat om verder uit te groeien tot kritische en geïnformeerde burgers die mensen- en kinderrechten onderschrijven en een democratische houding aannemen. 

Volgende bouwstenen komen extra aan bod: 

  • Engagement en wil om individuen te vormen die hun toekomst zelf in handen nemen en zich bewust zijn van hun identiteit.
  • Omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Samenleven en samenwerken in diversiteit vergt van burgers dat ze elk vanuit hun eigen opvoeding, achtergrond en waardenkader, met een geheel van principes en afspraken, kunnen omgaan met elkaar in het publieke leven. Respectvol en constructief met elkaar omgaan, herkennen van onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme staan daarbij centraal. 
  • Geïnformeerd en beargumenteerd met elkaar in dialoog gaan. In een democratische samenleving komen burgers op voor hun eigen opvattingen en belangen op basis van een constructieve dialoog. Redelijk en onderbouwd argumenteren, is van belang om zich te beschermen tegen ongeldige argumenten, desinformatie en manipulatieve retoriek. Hierbij is steeds oog voor democratische principes en een gezonde kritische geest. 
  • Actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. Samenleven is een voortdurend ontwikkelend proces, gedragen door burgers. In schoolse situaties kunnen leerlingen oefenen in actief burgerschap door vertegenwoordiging in de leerlingenraad, steun aan solidariteitsacties en vrijwilligerswerk. 

Met het project ‘Burgerstage’ zorgt de stad Brussel als schoolbestuur ervoor dat de leerlingen onder begeleiding kunnen proeven van vrijwilligerswerk. Het project brengt hen bovendien in contact met allerlei organisaties die in de non-profit actief zijn. 

 

Het educatief project 

Inleiding 

Het Nederlandstalig onderwijs van de Stad Brussel omvat basis, secundair en deeltijds kunstonderwijs. Ons onderwijs behoort tot het officieel gesubsidieerd onderwijs en is niet-confessioneel. De Stad Brussel erkent de cruciale rol van onderwijs in de vorming van een democratische, billijke, tolerante en solidaire samenleving. Het is de taak van de school om leerlingen middelen aan te reiken zodat ze hun eigen ontplooiing in de hand nemen en bijdragen tot een rechtvaardige, open en harmonieuze samenleving. Om dit project tot een goed einde te brengen, is het belangrijk dat de principes van een democratische samenleving de pijlers van ons onderwijs vormen. 

De basisprincipes van de openbare dienstverlening 

De Stad Brussel ziet erop toe dat haar onderwijs de principes onderschrijft die aan de basis liggen van elke overheidstaak: continuïteit, flexibiliteit en gelijkheid voor elke gebruiker. 

Continuïteit van de openbare dienstverlening houdt in dat de Stad Brussel anticipeert op de evoluties in de samenleving en zo alles in het werk stelt om elk kind een opleiding en onderwijs te verschaffen. Dat is immers een van de fundamentele rechten van het kind. 

Daarnaast werkt de Stad Brussel ook pedagogische methodes en projecten uit om haar onderwijs voortdurend aan te passen aan de evoluties en eisen van een samenleving die continu verandert. Daarbij gaat bijzonder veel aandacht uit naar het aanleren van talen en het gebruik van nieuwe technologieën. 

Tot slot wil de Stad Brussel in haar onderwijs ook het principe van gelijkheid uitdragen. Enerzijds dient onderwijs toegankelijk te zijn voor iedereen via een eenvormige, transparante en objectieve inschrijvingsprocedure. Anderzijds stimuleren we gelijke kansen en zo hoog mogelijke slaagkansen in al onze instellingen. 

Het principe van gelijkheid en sociale rechtvaardigheid 

Het onderwijs van de Stad Brussel is voor iedereen toegankelijk, zonder onderscheid op basis van socio-economische, culturele, filosofische of fysieke autonomie van de leerlingen, hun seksuele geaardheid, eventuele medische aandoeningen of hun begaafdheid. Het biedt iedereen zo hoog mogelijke slaagkansen en laat hen toe zich ten volle te ontplooien. Alle leerlingen en studenten krijgen zo de kans hun ambities na te streven en hun potentieel ten volle te benutten. Geen enkele selectie wordt aanvaard. 

Het democratische principe 

De Stad biedt onderwijs aan met respect voor de fundamentele rechten zoals die worden omschreven in de grondwet, de universele rechten van de mens en de internationale mensen- en kinderrechtenverdragen De school biedt de leerlingen onderwijs in overeenstemming met onze democratische basisprincipes. 

De school vervult een sociale rol: ze verstrekt onderwijs en opent perspectieven. Ze wekt de interesse van de leerlingen op voor onze maatschappij, draagt bij tot de vorming van een kritische geest en maakt van hen verantwoordelijke burgers. De Stad Brussel besteedt in haar voor de samenleving, naast de principes van vrij onderzoek, centraal staan. 

Het neutraliteitsprincipe 

Overeenkomstig artikel 24 van de grondwet garandeert de Stad Brussel de neutraliteit van haar onderwijs. Er wordt op een objectieve manier onderwijs verstrekt dat vrij is van filosofische, politieke of levensbeschouwelijke overtuigingen. Elke persoonlijke overtuiging wordt gerespecteerd. 

Het onderwijs van de Stad Brussel steunt op volgende principes: 

  • Opvattingen worden mondeling of schriftelijk uiteengezet en besproken met de grootst mogelijke objectiviteit. Er wordt naar de waarheid gezocht met constante intellectuele eerlijkheid, de verscheidenheid van de opvattingen wordt aanvaard en de geest van verdraagzaamheid wordt ontwikkeld. Iedereen wordt voorbereid op zijn rol als verantwoordelijke burger in een pluralistische maatschappij. 
  • De school voedt de leerlingen op met eerbied voor de fundamentele rechten en vrijheden. Ze bevoorrecht geen enkele leer betreffende deze waarden. Ze moedigt de studie van elk kennisdomein aan en heeft tot plicht de leerlingen de kennis, vaardigheden en methoden over te dragen die hen in staat stellen vrij te kiezen. Het onderwijs eerbiedigt de gewetensvrijheid van de leerlingen. 
  • De leerlingen worden geleidelijk aangezet tot persoonlijk onderzoek. Ze worden aangespoord om hun beredeneerde en objectieve kennis te ontwikkelen en hun kritische zin te vormen. Het onderwijs van de Stad waarborgt de leerlingen het recht hun mening vrij te uiten over schoolse aspecten of over de rechten van de mens. 
  • Het onderwijzend personeel spoort de leerlingen aan tot pluralisme en tot erkenning van de waarden van het eigentijds humanisme. Het personeel onthoudt zich daarbij van elke partijdigheid of uitlatingen inzake ideologische, morele en sociale problemen. Het personeel waakt er ook over dat onder zijn gezag geen godsdienstig of wijsgerig proselitisme tot stand komt en evenmin dat er een politiek militantisme georganiseerd wordt door of voor de leerlingen. 

De titularissen van de levensbeschouwelijke cursussen dienen zich aan hetzelfde respect en dezelfde tolerantie te houden. Ze vermijden de in parallelle cursussen uiteengezette standpunten te hekelen. De lessen van de verschillende erkende godsdiensten en niet-confessionele zedenleer staan op een voet van gelijkheid en de vrije keuze van de ouders of leerlingen wordt gerespecteerd. 

In verband hiermee zijn de Inrichtende Macht en haar personeel gehouden zich te onthouden van elke politiek, filosofisch of godsdienstig proselitisme. Dit verbod geldt ook voor elke externe begeleider van leerlingen. 

Uiterlijke politieke, filosofische of godsdienstige symbolen dragen is niet toegelaten voor leerlingen in schoolverband. 

Het niet-deelnemen aan activiteiten om politieke, filosofische of godsdienstige redenen is ontoelaatbaar en kan leiden tot tijdelijke of definitieve uitsluiting. 

Het principe van gelijke kansen en diversiteit 

Het onderwijs van de Stad Brussel wil van meet af aan de waarden van solidariteit en gelijke kansen vrijwaren. Daarom schuift de Stad sociale, academische, culturele en socio-economische diversiteit naar voren als bron van verrijking en is het onderwijs toegankelijk voor iedereen, en vermijdt iedere vorm van relegatie. 

De Stad Brussel bindt eveneens de strijd aan met elke vorm van discriminatie, dualisatie en determinisme. Ze moedigt onderwijsmethodes en projecten aan rond het bevorderen van de diversiteit en het wegwerken van de sociale ongelijkheid. 

Het onderwijs van de Stad Brussel neemt zijn rol als sociale promotor zeer ernstig: alle leerlingen moeten dezelfde kansen krijgen om te slagen en zich te ontplooien. Onderwijs vormt de sleutel om de ongelijkheid in de Brusselse samenleving weg te werken. 

Met respect voor ieders persoonlijkheid en voor de diversiteit van de schoolgemeenschap stellen de multidisciplinaire teams alles in het werk om leerlingen een begeleiding op maat te bieden via verschillende steunmechanismen en de pedagogische omkadering. In dat verband schenkt de Stad bijzondere aandacht aan leerlingen met specifieke behoeften, zodat ook zij - in de mate van het mogelijke - een opleiding kunnen volgen in het gewoon onderwijs. 

De leerkrachten helpen de leerlingen een eigen psychologische en sociale identiteit te ontwikkelen met respect voor de eigenheid en ‘het anders zijn’ van de ander. Ze beogen de fysieke, intellectuele, gevoelsmatige en sociale ontplooiing van de kinderen en jongeren in hun klas. Stap voor stap worden ze warm gemaakt voor gelijkheid, diversiteit en de meerwaarde van interculturele uitwisselingen. 

Dit educatieve project beoogt de integratie van alle groepen binnen de schoolgemeenschap. De leden van de inspectie en de directie, leerkrachten, administratieve medewerkers, ouders, leerlingen en externe partners vormen de onmisbare schakels in de ‘onderwijsketen’, waar nauwe samenwerking en open dialoog bijdragen tot de ontplooiing en het succes van jongeren en volwassenen in hun opleiding.